หน้าร้อนบางพื้นที่ในประเทศไทยมีการเตือนถึงค่าดัชนีความร้อนสูงถึง 49 – 50 องศาเซลเซียส และมีค่าดัชนีรังสียูวีอยู่ในระดับสูง ส่งผลให้ผิวหนังเกรียมแดด สามารถสร้างอนุมูลอิสระทำลาย DNA ได้ในระยะยาว รังสีอัลตราไวโอเลต (Ultraviolet) หรือเรียกกันง่ายๆ ว่ารังสียูวี (UV) เป็นรังสีที่มาพร้อมกับแสงแดด ในชีวิตประจำวัน แบ่งเป็น 3 ชนิด ได้แก่
- รังสี UVA เป็นตัวทำลายคอลาเจนและความชุ่มชื้นของผิวหนัง ทำให้ผิวหนังเหี่ยวย่นและเกิดริ้วรอยก่อนวัย ฝ้า กระ เป็นสาเหตุของมะเร็งผิวหนังได้ ซึ่งรังสียูวีเอจะมีตลอดทั้งปีและทุกฤดูกาล แม้แต่วันที่ไม่มีแสงแดดก็ตาม
- รังสี UVB เป็นตัวการที่ทำให้ผิวหนังทำให้เกิดอาการแสบร้อน หมองคล้ำ และไหม้เกรียม เป็นสาเหตุของมะเร็วผิวหนังได้เช่นกัน
- รังสี UVC ปัจจุบันยังส่องลงมายังพื้นผิวโลกไม่มากเพราะมีชั้นโอโซนกรองไว้อยู่ แต่ถ้าหากในอนาคตอาจจะทะลุมายังพื้นโลกได้มากขึ้น
ดังนั้นการเลือกครีมกันแดดเป็นวิธีป้องกันที่ดีที่สุด ในการลดความเสี่ยงจากรังสี UV มีคำแนะนำจาก American Academy of Dermatology (AAD) ว่าคนทั่วไปควรต้องป้องกันผิวจากแสงแดด ด้วยการทาครีมกันแดดในทุกๆ วัน
การเลือกครีมกันแดดให้เหมาะสม โดยดูจากค่า SPF และ ค่า PA
SPF ย่อมาจาก Sun Protection Factor คือค่าประสิทธิภาพของครีมกันแดดในการป้องกันรังสี UVB ว่าสามารถปกป้องผิวของเราได้นานเท่าไหร่?
- ครีมกันแดดที่มี SPF 15 จะสามารถปกป้องผิวจากรังสี UVB ได้ 93.33 %
- ครีมกันแดดที่มี SPF 30 สามารถปกป้องผิวจากรังสี UVB ได้มากขึ้นเป็น 96.67% หรือประมาณ 97%
- ครีมกันแดด SPF 50 ที่เป็นที่นิยมนั้นสามารถปกป้องผิวจากรังสี UVB ได้ถึง 98%
ปกติแล้วผิวหนังจะทนแดดได้เฉลี่ย 15 นาที นานกว่านี้ผิวจะแดงหรือไหม้ได้ ขึ้นอยู่กับปัจจัยความแรงของแสงแดด
ปัจจุบันค่า SPF มากสุดจะอยู่ที่ 50 ยิ่งค่า SPF มาก ระยะเวลาของผิวหนังที่สามารถทนแสงแดดได้ก็จะมากขึ้น แต่อาจมีส่วนผสมของสารออกฤทธิ์ที่ทำให้แพ้ได้ง่าย การเลือกปริมาณที่พอดี แล้วหมั่นทาบ่อยๆ ซ้ำทุกๆ 2 ชั่วโมง จะเป็นทางเลือกที่ดีกว่าเพราะยังมีอีกหลายปัจจัยที่ทำให้ครีมเสื่อมสภาพตามการเวลา
PA ย่อมาจาก Protection Grade of UVA คือค่าประสิทธิภาพในการป้องกันรังสี UVA ปัจจุบันค่า PA สูงสุดอยู่ที่ ++++ ยิ่งมีเครื่องหมายบวกมาก ก็จะแสดงถึงจำนวนในการปกป้องผิวที่สูงขึ้น
PA+ สามารถปกป้องผิวจากรังสี UVA ได้ในระดับน้อย เหมาะสำหรับกลุ่มคนที่ทำกิจกรรมในอาคาร ตึก หรือบ้าน เช่น พนักงานออฟฟิศ
PA++ สามารถปกป้องผิวจากรังสี UVA ได้ในระดับปานกลาง เหมาะกับผู้ที่ต้องออกไปทำกิจกรรมกลางแจ้ง มีการโดนแสงแดดบ้าง แต่เป็นแสงแดดที่ไม่รุนแรงนัก
PA+++ สามารถปกป้องผิวจากรังสี UVA ได้ถึง 8 เท่า เป็นค่า PA ที่คนส่วนใหญ่เลือกใช้ เหมาะกับกลุ่มคนที่จำเป็นต้องออกไปในสถานที่มีแดดแรงจัด หรือต้องอยู่ท่ามกลางแสงแดดทั้งวัน
PA++++ สามารถปกป้องผิวจากรังสี UVA ได้ในระดับที่สูงมาก เหมาะกับกลุ่มคนที่จำเป็นต้องออกไปในสถานที่ที่มีแดดแรงจัด
ครีมกันแดด จะแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลักๆ คือ
Chemical sunscreen
พบตามท้องตลาดทั่วไป จะดูดซับรังสี UV แล้วเปลี่ยนความร้อนให้สลายไปใต้ผิวหนังสามารถปกป้องผิวได้หลังจากทา 20-30 นาที จึงควรทาก่อนออกไปสัมผัสแสงแดดอย่างน้อย 20 นาที คนทั่วไปสามารถใช้ได้ แต่ไม่เหมาะกับ หญิงตั้งครรภ์ หรือผู้มีผิวบอบบาง แพ้ง่าย
Mineral sunscreen หรือ Physical sunscreen
จะป้องกันและสะท้อนกลับรังสี UV บริเวณผิวหนัง สามารถปกป้องผิวจากแสงแดดได้ทันทีหลังทาเหมาะกับ ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ ผิวบอบบาง แพ้ง่าย ผิวเด็ก
เอกสารอ้างอิง
1.Gabros S, Nessel TA, Zito PM. Sunscreens And Photoprotection. [Updated 2023 Mar 7]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2023 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK537164/
2. Latha MS, Martis J, Shobha V, Sham Shinde R, Bangera S, Krishnankutty B, Bellary S, Varughese S, Rao P, Naveen Kumar BR. Sunscreening agents: a review. J Clin Aesthet Dermatol. 2013 Jan;6(1):16-26. PMID: 23320122; PMCID: PMC3543289.
3. Bozzo P, Chua-Gocheco A, Einarson A. Safety of skin care products during pregnancy. Can Fam Physician. 2011 Jun;57(6):665-7. PMID: 21673209; PMCID: PMC3114665.
4. Teiri H, Samaei MR, Dehghani M, Azhdarpoor A, Hajizadeh Y, Mohammadi F, Kelishadi R. The association of prenatal exposure to benzophenones with gestational age and offspring size at birth. Environ Sci Pollut Res Int. 2022 Apr;29(17):24682-24695. doi: 10.1007/s11356-021-17634-9. Epub 2021 Nov 26. PMID: 34826089; PMCID: PMC8620316.
5. งานกำหนดมาตรฐาน กลุ่มควบคุมเครื่องสำอาง สำนักควบคุมเครื่องสำอางและวัตถุอันตราย สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ป้องกันแสงแดด(สำหรับประชาชน). ใน: นพ.พิพัฒน์ ยิ่งเสรี, นพ.นรังสันต์ พีรกิจ, ภก.วัฒนา อัครเอกฒาลิ, ภญ.คุณภร ตั้งจุฑาชัย, บรรณาธิการ.แนวทางเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ป้องกันแสงแดด(สำหรับประชาชน). พิมพ์ครั้งที่1. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ); 2555 หน้า. 1-13.