วิตามินรวม Multi-Vitamins คืออะไร? ประโยชน์และเหตุผลที่ควรเสริมในชีวิตประจำวัน 

วิตามินรวม (Multi-Vitamins) คืออาหารเสริมที่รวมวิตามินและแร่ธาตุต่าง ๆ เช่น วิตามินเอ บี ซี ดี อี และแร่ธาตุจำเป็น เพื่อช่วยชดเชยในกรณีที่ร่างกายได้รับสารอาหารไม่เพียงพอจากการกินอาหารประจำวัน วิตามินรวมมีบทบาทในการเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน บำรุงผิวพรรณ ชะลอความเสื่อมของร่างกาย และสนับสนุนสมรรถภาพของสมองและร่างกาย เหมาะสำหรับผู้สูงอายุ ผู้ที่มีโรคประจำตัว หรือผู้ที่ต้องการบำรุงสุขภาพเพิ่มเติม

   วิตามินรวม คือวิตามินเสริมที่ประกอบด้วยวิตามินหลากหลายชนิดประกอบด้วย วิตามิน เอ บี ซี ดี อี แร่ธาตุและอื่น ๆ ซึ่งพบได้ในอาหารที่รับประทานในแต่ละวัน โดยจะนำมาใช้ในกรณีที่อาจได้รับวิตามินจากอาหารไม่เพียงพอ หรือเพื่อรักษาภาวะขาดวิตามินของร่างกายที่อาจเกิดจากอาการป่วยบางชนิด 

ประโยชน์ของวิตามินรวม

• ✿ ใช้ชดเชยการขาดวิตามินของร่างกายของผู้สูงอายุ
• ✿ ใช้เป็นยาร่วมรักษาโรคเรื้อรังต่างๆ
• ✿ สนับสนุนและช่วยเพิ่มความต้านทานโรคให้กับร่างกาย
• ✿ ชะลอความเสื่อมของอวัยวะตามร่างกายเช่น ผิวพรรณ
• ✿ เป็นส่วนประกอบในอาหารเสริมที่ใช้รับประทานเพื่อลดน้ำหนัก
• ✿ เสริมสร้างสมรรถภาพการทำงานของร่างกายและสมอง

ปริมาณการใช้วิตามินรวม

   ผลิตภัณฑ์วิตามินรวมมีหลากหลายสูตร หลากหลายชนิดให้เลือกใช้ ทำให้อาจมีสัดส่วนของวิตามินแตกต่างกันไป นอกจากนี้บางชนิดยังมีส่วนผสมของแร่ธาตุชนิดอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น แคลเซียม ธาตุเหล็ก แมกนีเซียม โพแทสเซียม และสังกะสี ดังนั้นสูตรของวิตามินรวม ปริมาณ และระยะเวลาในการใช้จึงต้องพิจารณาเป็นรายบุคคลและขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์

การใช้วิตามินรวม

1. รับประทานวิตามินรวมตามปริมาณและระยะเวลาที่แพทย์กำหนด และปฏิบัติตามฉลากกำกับการใช้อย่างเคร่งครัด

2. รับประทานระหว่างมื้ออาหารหรือรับประทานพร้อมมื้ออาหารก็ได้ แต่หากมีอาการอาหารไม่ย่อยก็ควรรับประทานพร้อมมื้ออาหารเพื่อลดอาการระคายเคืองต่อกระเพาะอาหาร

3. ควรรับประทานวิตามินบีรวมร่วมกับน้ำเปล่า 1 แก้ว อย่ารับประทานร่วมกับนมหรือผลิตภัณฑ์ที่ทำจากนม รวมทั้งแคลเซียมเสริม หรือยาลดกรดที่มีแคลเซียมเป็นส่วนประกอบ เนื่องจากแคลเซียมอาจส่งผลให้ร่างกายดูดซึมส่วนผสมบางชนิดในวิตามินรวมได้ไม่ดี

4. หากเป็นวิตามินรวมชนิดเคี้ยวได้ ควรเคี้ยวก่อนกลืน

5. วิตามินรวมชนิดน้ำควรใช้อุปกรณ์วัดปริมาณการใช้แบบเฉพาะเจาะจง หากไม่มี สามารถสอบถามกับเภสัชกร

6. กรณีลืมรับประทาน ควรรับประทานทันทีที่นึกได้ แต่หากใกล้ถึงเวลาแล้วให้ข้ามไปรับประทานครั้งต่อไปได้เลย อย่าเพิ่มปริมาณการใช้เป็น 2 เท่า

7. ห้ามรับประทานวิตามินรวมมากกว่า 1 ชนิดในคราวเดียวกัน ยกเว้นเมื่อเป็นคำสั่งจากแพทย์ เพราะอาจทำให้ได้รับวิตามินในปริมาณมากเกินจนเกิดผลข้างเคียงร้ายแรงตามมาได้

8. หากอยู่ในภาวะที่ต้องรับประทานอาหารโซเดียมต่ำควรปรึกษาแพทย์ก่อนการใช้วิตามินหรืออาหารเสริมแร่ธาตุใด ๆ รวมทั้งวิตามินรวม

9. อย่าเริ่มใช้ หยุดการใช้ หรือเปลี่ยนปริมาณการรับประทานวิตามินเองโดยพลการ

10. หากมีข้อสงสัยเกี่ยวกับการใช้ ควรสอบถามแพทย์หรือเภสัชกร

11. เก็บไว้ที่อุณหภูมิห้อง ห่างจากความชื้นและความร้อน และระวังอย่าให้วิตามินรวมชนิดน้ำแข็งตัว

รูปแบบของวิตามินรวม

✿ ยารับประทานประเภทเม็ด แคปซูล แคปซูลนิ่ม

✿ ยาเม็ดและยาผงที่ต้องละลายน้ำก่อนรับประทาน

✿ ยาน้ำเชือมสำหรับเด็ก

✿ ยาฉีดที่ต้องให้ทางหลอดเลือดดำ

วิตามินรวมเหมาะกับใคร

   ผลการศึกษาวิจัยหลายชิ้นบ่งบอกว่า วิตามินรวมอาจจะไม่ได้ช่วยบำรุงสุขภาพให้ใครต่อใครอย่างที่คนส่วนใหญ่คิดกัน เนื่องจากวิตามินรวมมีประโยชน์เฉพาะกับผู้คนบางกลุ่มเท่านั้น อย่างเช่น คนที่มักทานแต่อาหารที่ไม่ดีต่อสุขภาพ คนที่มีปัญหาในเรื่องการย่อยอาหาร (เช่น คนที่ได้รับการผ่าตัดเพื่อลดขนาดกระเพาะอาหาร หรือผู้ที่เป็นโรคทางเดินอาหารอักเสบ) และผู้สูงอายุที่มีแนวโน้มจะขาดวิตามินและเกลือแร่บางอย่าง

   หน่วยงานด้านสาธารณสุขอย่างสถาบันสุขภาพแห่งชาติในอเมริกา แนะนำให้ผู้หญิงที่อยากจะตั้งครรภ์รับประทานกรดโฟลิคขนาด 400 ไมโครกรัมทุกวัน (ไม่ว่าจะเป็นอาหารจริงๆหรืออาหารเสริมก็ตาม) เพื่อลดความเสี่ยงที่จะเกิดความพิการตั้งแต่กำเนิด ที่เหลือนอกนั้น ไม่ว่าจะเป็นผู้ที่กำลังวางแผนจะตั้งครรภ์ ตั้งครรภ์แล้ว หรือผู้ที่ขาดสารอาหารบางอย่าง ก็อาจไม่จำเป็นต้องกินวิตามินรวม

   ซึ่งการขาดสารอาหารในผู้คนส่วนใหญ่นั้น มักจะขาดธาตุเหล็ก แคลเซี่ยม วิตามินบี 12 และวิตามินดี ซึ่งถ้าใครขาดสารอาหารเหล่านี้ก็จะมีอาการเหนื่อยอ่อน ซึ่งเป็นอาการที่ไม่ชัดเจน ฉะนั้น ถ้าใครมีปัญหาเรื่องความอ่อนเพลีย ก็ควรขอให้หมอตรวจเลือดดูว่าเป็นเพราะขาดสารอาหารพวกนี้จริงๆ หรือเปล่า

ผลข้างเคียงจากการใช้วิตามินรวม

   การรับประทานวิตามินรวมตามปริมาณที่แนะนำมักไม่ก่อให้เกิดผลข้างเคียงร้ายแรงใด ๆ ผลข้างเคียงชนิดไม่รุนแรงที่อาจเกิดขึ้นได้ คือ อาหารไม่ย่อย ปวดศีรษะ รู้สึกถึงรสชาติผิดปกติหรือไม่พึงประสงค์ในปาก ทั้งนี้หากพบอาการที่แสดงถึงการแพ้อันรุนแรงต่อไปนี้ควรต้องรีบไปพบแพทย์ทันที

มีผื่นลมพิษ

หายใจลำบาก

อาการบวมที่ใบหน้า ลำคอ ปาก ริมฝีปาก หรือลิ้น

คำแนะนำในการรับประทานวิตามินรวม

   สามารถกินมัลติวิตามินหลังอาหารกลางวันไม่เกิน 30 นาที เพื่อลดอาหารระคายเคืองกระเพาะอาหารจากวิตามินบางตัว และเพื่อให้ไขมันจากอาหารมื้อใหญ่ในตอนเที่ยงที่กินเข้าไปช่วยเป็นตัวละลายให้ร่างกายดูดซึมวิตามิน แร่ธาตุได้ดีขึ้นด้วย

ข้อควรระวังในการใช้วิตามินรวม

1.▶  ห้ามรับประทานหากมีอาการแพ้ส่วนผสมใด ๆ ในวิตามินบีรวม

แจ้งให้แพทย์หรือเภสัชกรทราบเกี่ยวกับโรคหรือภาวะที่กำลังเผชิญอยู่ เพราะอาจได้รับผลกระทบจากการรับประทานวิตามินรวม โดยเฉพาะหญิงตั้งครรภ์ กำลังวางแผนตั้งครรภ์ หรือหญิงที่ต้องให้นมบุตร รวมถึงผู้ที่เคยมีอาการแพ้ยา อาหาร หรือสารใด ๆ

2.▶ รับประทานระหว่างมื้ออาหารหรือรับประทานพร้อมมื้ออาหารก็ได้ แต่หากมีอาการอาหารไม่ย่อยก็ควรรับประทานพร้อมมื้ออาหารเพื่อลดอาการระคายเคืองต่อกระเพาะอาหาร ควรรับประทานวิตามินบีรวมร่วมกับน้ำเปล่า 1 แก้ว อย่ารับประทานร่วมกับนมหรือผลิตภัณฑ์ที่ทำจากนม รวมทั้งแคลเซียมเสริม หรือยาลดกรดที่มีแคลเซียมเป็นส่วนประกอบ เนื่องจากแคลเซียมอาจส่งผลให้ร่างกายดูดซึมส่วนผสมบางชนิดในวิตามินรวมได้ไม่ดี