น้ำมันมะพร้าว (Coconut Oil) คืออะไร? ประโยชน์และคุณสมบัติที่ควรรู้

น้ำมันมะพร้าว (Coconut Oil) คือน้ำมันที่สกัดจากเนื้อมะพร้าว โดยเฉพาะแบบสกัดเย็นหรือ Virgin Coconut Oil ที่ไม่ผ่านความร้อนสูงและสารเคมี ทำให้คงคุณค่าทางโภชนาการไว้ครบถ้วน น้ำมันมะพร้าวอุดมด้วยกรดไขมันอิ่มตัวสายโซ่กลาง (MCTs) ซึ่งร่างกายสามารถนำไปใช้เป็นพลังงานได้เร็ว จึงได้รับความนิยมทั้งด้านการดูแลสุขภาพ การลดน้ำหนัก และการบำรุงผิวพรรณและเส้นผม ปัจจุบันน้ำมันมะพร้าวถูกใช้แพร่หลายทั้งในรูปแบบอาหารเสริม เครื่องสำอาง และผลิตภัณฑ์ดูแลสุขภาพ

   น้ำมันมะพร้าว (coconut oil) คือ น้ำมันที่ได้จากการสกัดแยกน้ำมันจากเนื้อผลของต้นมะพร้าว (Cocos nucifera L.) ซึ่งเป็นพืชในตระกูลปาล์ม (Arecaceaeหรือ Palmae) น้ำมันมะพร้าวจะเป็นของเหลวเมื่ออุณหภูมิมากกว่า 25 องศา หากอุณหภูมิต่ำกว่านี้จะเป็นไข หากจะนำน้ำมันที่เป็นไขนี้ไปตากแดด หรือแช่ในน้ำอุ่นก็จะได้น้ำมันมะพร้าวที่เป็นของเหลวผลิตภัณฑ์น้ำมันมะพร้าวที่จำหน่ายในท้องตลาด และได้รับความสนใจในขณะนี้ คือ virgin coconut oil ซึ่งหมายถึงน้ำมันมะพร้าวที่ใช้วิธีการสกัดแยกจากเนื้อมะพร้าวโดยไม่ผ่านกระบวนการที่ใช้ความร้อนสูง และไม่ผ่านกระบวนการแปรรูปทางเคมี น้ำมันมะพร้าวเริ่มได้รับความนิยมทั้งในประเทศไทย และอเมริกา มีการสำรวจที่อเมริกาพบว่าประชาชนร้อยละ 72 ลงคะแนนว่าน้ำมันมะพร้าวเป็นน้ำมันเพื่อสุขภาพ แต่การสำรวจโภชนากรของอเมริกาพบว่าร้อยละ 37เห็นด้วยว่าน้ำมันมะพร้าวมีผลดีต่อสุขภาพ เรามาดูว่าว่าน้ำมันมะพร้าวมีคุณสมบัติอะไรบ้าง

ส่วนประกอบของน้ำมันมะพร้าว

   องค์ประกอบหลักของน้ำมันมะพร้าวเป็นกรดไขมันอิ่มตัว (มากกว่า 90%จากปริมาณกรดไขมันทั้งหมด) แต่กรดไขมันอิ่มตัวส่วนใหญ่ที่พบในน้ำมันมะพร้าวนั้นเป็นกรดไขมันที่มีขนาดโมเลกุลปานกลาง (medium chain fatty acid) ส่วนใหญ่ของไขมันอิ่มตัวเป็น lauric acid ร้อยละ47 ส่วนน้อยเป็น myristic และ palmitic acids ซึ่งเมื่อรับประทานและถูกดูดซึมเข้าสู่ร่างกายแล้ว จะถูกเผาผลาญได้ดี จึงถูกสะสมในเนื้อเยื่อไขมัน(adipose tissue)ได้น้อยกว่ากรดไขมันที่มีขนาดโมเลกุลยาว (long chain fatty acid) เช่น กรดไลโนเลอิก (linoleic acid) ซึ่งเป็นกรดไขมันไม่อิ่มตัวที่พบมากในน้ำมันถั่วเหลือง เป็นต้น (1, 2) โดยมี ซึ่งเป็นกรดไขมันที่ทำให้ไขมันเลว LDL ในเลือดสูง มีแร่ธาตุและวิตามินอีกจำนวนหนึ่ง

น้ำมันมะพร้าวและสุขภาพ

   น้ำมันมะพร้าวที่กล่าวอ้างว่ามีผลดีต่อสุขภาพเป็นน้ำมัน Virgin ซึ่งมีส่วนประกอบที่สำคัญคือ medium-chain triglycerides (MCTs) ส่วนน้ำมันมะพร้าวที่ขายกันอยู่มีส่วนประกอบดังกล่าวน้อย MCTs จะดูดซึมง่ายและถูกนำไปใช้เป็นพลังงาน ดังน้ันน้ำมันบริสุทธิ์จะให้ผลไม่เหมือนกับน้ำมันมะพร้าวที่ผ่านขบวนการผลิต ประเทศที่ใช้มะพร้าวหรือน้ำมันมะพร้าวมีอัตราการเกิดโรคหัวใจไม่สูง ประเทศเหล่านี้บริโภคมะพร้าวหรือน้ำมันมะพร้าวที่ไม่ผ่านขบวนการผลิต ซึ่งต่างกับประเทศตะวันตกที่บริโภคน้ำมันมะพร้าวที่ผ่านขบวนการผลิต

จากการศึกษาการใช้มะพร้าว น้ำมันมะพร้าวที่มีการตีพิมพ์พอจะสรุปได้ดังนี้

   จาการศึกษาทางระบาดวิทยาพบว่าประเทศที่บริโภคมะพร้าวเป็นอาหารท้องถิ่นซึ่งจะรับประทานมะพร้าว กะทิ ผัก ปลา พบว่าผู้ที่บริโภคมะพร้าวมากจะมีไขมันดี HDL cholesterol สูงในขณะเดียวกันก็มีระดับคอเลสเตอร์รอลรวม และระดับไตร์กลีเซอร์ไรด์สูง มีการศึกษาช่วงสั้น 5-8 สัปดาห์มีการเปรียบเมียบการใช้น้ำมันมะพร้าว เนย และน้ำมันดอกทานตะวันหรือน้ำมันมะกอก พบว่าน้ำมันมะพร้าวเพิ่มระดับคอเลสเตอร์รอล ไขมันดี และไขมันเลว ไตรกลีเซอร์ไรด์ในเลือดมากกว่าน้ำมันมะกอกแต่ไม่ต่างจากเนย น้ำมันมะพร้าวทำให้มีการเพิ่มของไขมันเลวไม่ต่างจากการรับประทานไขมันอิ่มตัวที่มาจากเนื้อสัตว์และน้ำมัปามล์ ผู้วิจัยสรุปว่าน้ำมันมะพร้าวทำให้มีการเพิ่มของไขมันเลวซึ่งอาจจะทำให้เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ จึงแนะนำให้มีการจำกัดการรับประทาน

ประโยชน์ของน้ำมันมะพร้าว

   ขึ้นกับขบวนการผลิต ตามรายงานที่ให้ผลดีต่อสุขภาพมักจะเป็นน้ำมะพร้าวชนิด virgin น้ำมันมะพร้าวชนิด Virgin หรือ Extra Virgin โดยการใช้เนื้อมะพร้าวตากแห้งและใช้เครื่องกดอัดเพื่อให้น้ำมันมะพร้าวออกมาก หรือใช้เนื้อมะพร้าวมาขูดและคั่งเป็นกระทิ หลังจากนั้นจึงน้ำไปแยกเป็นน้ำมันมะพร้าว อาจจะใช้การปั่นแยก หรือการเคี่ยว น้ำมันมะพร้าวชนิดนี้ทนต่อความร้อนสูงๆเป็นเวลานานไม่ได้จึงไม่เหมาะสำหรับการทอดไก่ ทอดปลาท่องโก๋ ซึ่งมีวิธีการสองวิธีคือการสกัดร้อนโดยใช้ความร้อนช่วย สกัดเย็นจะสกัดน้ำมันมะพร้าวที่อุณหภูมิห้องซึ่งเชื่อว่าจะได้น้ำมันมะพร้าวที่มีสารอาหารครบถ้วน การกลั่น เมื่อได้น้ำมันมะพร้าวจะนำน้ำมันมะพร้าวมาฟอกสี ฟอกกลิ่น มีการกรองทำให้ไม่มีสิ่งเจือปน และมีการเติมสารเคมีทำให้ได้น้ำมันที่ทนต่อความร้อนได้สูง

1. ไม่ทำให้อ้วน ไม่มีการสะสมในร่างกาย โมเลกุลตัวนี้จะไปกระตุ้นกระบวนการเมตาบอลิซึม ทำให้แคลอรีที่เรารับประทานเข้าไปในรูปของอาหารถูกเผาผลาญไป ทำให้เหลือสะสมไขมันในร่างกายน้อยลง
2. น้ำมันมะพร้าวมีบทบาทในการช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระได้เป็นอย่างดี ช่วยชะลอวัย ชะลอความเสื่อมของร่างกาย
3. ใช้ทาผิวเพื่อบำรุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่งสดใสไม่แห้งกร้าน ช่วยรักษารังแคและเชื้อราบนหนังศีรษะ
4. ทำให้ต่อมไทรอยด์ทำงานได้ดีขึ้น
5. ช่วยล้างพิษ ขับพิษของเสียออกจากร่างกายหรือช่วยดีท็อกซ์
6. ช่วยทำให้ร่างกายปลอดเชื้อโรค
7. ช่วยบำรุงหัวใจ ทำให้หัวใจมีสุขภาพดีและแข็งแรง
8. ช่วยลดอัตราความเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็ง
9. ช่วยรักษาและบรรเทาอาการของโรคเบาหวานให้หายขาด
10. น้ำมันมะพร้าวช่วยลดอาการอักเสบของผิวหนังได้

การตรวจสอบคุณภาพของน้ำมันมะพร้าว

•   ❀ น้ำมันมะพร้าวในเบื้องต้นให้ดูที่โรงงานการผลิต ฉลากบนขวดมีเครื่องหมาย อย. รับรองหรือไม่
•   ❀ น้ำมันมะพร้าวที่ดีควรมีอายุการใช้งานนานประมาณ 5 ปีแม้จะเปิดใช้แล้วก็ตาม (แต่ถ้ามีกลิ่นเหม็นหืน เหม็นเปรี้ยวแล้วไม่ควรรับประทาน)
•   ❀ น้ำมันจะต้องมีความใสและความโปร่งแสง กรณีนี้อาจจะดูไม่ชัดเจนถ้าบางยี่ห้อขวดมีสีไม่ใช่สีใส
•   ❀ น้ำมันมะพร้าวที่ดีต้องไม่มีกลิ่นหืนหรือกลิ่นเปรี้ยว แม้จะเปิดใช้แล้วก็ต้องไม่มีกลิ่น และต้องมีความหอมให้ความรู้สึกเหมือนเป็นน้ำมันสดใหม่
•   ❀ เนื้อของน้ำมันมะพร้าวเมื่อทาแล้วจะต้องให้ความรู้สึกเบาบาง มีความหนืดน้อย หรือเมื่อรับประทานจะรู้สึกเหมือนว่าละลายในปากและผ่านลำคอได้อย่างง่ายดายและรวดเร็ว และเมื่อกลืนลงคอจะต้องไม่มีเลี่ยนและไม่มีกลิ่นรุนแรง
•   ❀ น้ำมันมะพร้าวเมื่อนำมาใช้ทาผิวควรจะซึมเข้าสู่ผิวอย่างรวดเร็ว และต้องไม่คราบน้ำมันไว้บนผิว